Oporność na insulinę
Im bardziej błony komórkowe tkanek narządów wewnętrznych są bombardowane nadmiarem insuliny, tym w miarę upływu czasu zwiększa się oporność tych błon na oddziaływanie tego hormonu. W wyniku tego insulina i glukoza nie mogą przedostać się do wnętrza komórki. Wzrasta w związku z tym stężenie glukozy (cukru) i insuliny w krwi.
Istnieje niemal bezpośrednia zależność pomiędzy wysokim poziomem cholesterolu i wysokim stężeniem insuliny. Cholesterol ma kilka frakcji, a niskocząsteczkowy LDL odgrywa największą rolę w powstawaniu blaszki miażdżycowej. Najłatwiej reaguje z tlenem – utlenia się, świetnie przeciska się przez maleńkie szczelinki w śródbłonku naczyń krwionośnych. I to właśnie jego poziom jest nieustannie podnoszony przez wzrost stężenia insuliny w krwi, a ten z kolei wzrost stężenia jest wynikiem oporności komórek na zbyt duże stężenie tego hormonu.
Komórki nabywają oporność na insulinę ponieważ próbują się chronić przed szkodliwymi efektami jej wysokiego stężenia. Regulują swoją aktywność receptorową tak, by nie musiały bez przerwy odbierać tych szkodliwych bodźców. Im dłużej komórki są wystawiane na nadmiar insuliny, tym stają się coraz bardziej oporne na jej oddziaływanie. Powstaje paradoksalna sytuacja, gdy w krwi mamy duży nadmiar glukozy, a komórki są głodne i niedożywione, nie mając w swoim wnętrzu pożywienia jakim jest dla nich glukoza. Jest to sygnałem dla trzustki do wydzielanie coraz większej ilości insuliny, aż wytworzy się zjawisko hiperinsulinizmu i związana z tym cukrzyca stopnia II.
Gdyby wszystkie komórki stawały się oporne na insulinę w jednakowym czasie, nie byłoby takiego problemu. Zasadniczo jednak komórki nabierają oporności w różnym tempie. Najpierw wątroba, później tkanka mięśniowa, a na końcu tkanka tłuszczowa.
Oporność na insulinę wątroby
Insulina działa na wątrobę w ten sposób, że ogranicza ilość produkowanego przez nią cukru. Cukier obecny w organizmie pochodzi z dwóch źródeł – z tego, co zjedliśmy i z tego, co wyprodukowała wątroba. Rano, po przebudzeniu, we krwi mamy raczej ten wyprodukowany przez wątrobę. Jeśli narząd ten prawidłowo reaguje na insulinę, to nie wytworzy w środku nocy zbyt dużej ilości cukru. Ale jeżeli wątroba staje się oporna na oddziaływanie insuliny, zaczyna produkować masę cukru, więc budzimy się rano, mając go mnóstwo we krwi.
Oporność na insulinę tkanki mięśniowej
W następnej kolejności uodparnia się na insulinę tkanka mięśniowa. Insulina umożliwia mięśniom spalanie glukozy, więc jeśli staną się na nią oporne, nie mogą spalić tego cukru, który został właśnie wyprodukowany przez wątrobę. A więc, wątroba produkuje za dużo cukru, mięśnie nie mogą go spalić i w ten sposób wzrasta poziom cukru we krwi.
Oporność na insulinę tkanki tłuszczowej
Komórki tkanki tłuszczowej też zwiększają swoja oporność na działanie insuliny, ale trwa to długi okres czasu. Insulina bierze udział w magazynowaniu tłuszczu. Dopóki komórki tłuszczowe nie uodpornią się, tyjemy. My tyjemy, a w tym czasie komórki cały czas zwiększają swoja oporność na oddziaływanie insuliny. W końcu jednak komórki tłuszczowe w uodpornią się na jej działanie i wytwarza się wtedy zjawisko odwrotne – tracimy na masie tkanki tłuszczowej. Wzrasta nieustannie stężenie cukru w krwi i ilość wyprodukowanej przez trzustkę insuliny.
Tak zwane choroby wieku starczego
Oporność komórek na insulinę jest kojarzona z powstawaniem wszystkich tak zwanych chorób wieku starczego, a przynajmniej przyczynia się do ich powstawania. Z naukowego punktu widzenia, jest to główna przyczyna starzenia się praktycznie wszystkich istot żywych. W związku z tym, kontrolowanie oporności na insulinę jest niezwykle ważne.