Śledziennica skrętolistna (Chrysosplenium alternifolium)
Ta wczesnowiosenna roślina ma zastosowanie w leczeniu nowotworów, chorób układu limfatycznego, skórnego i w kuracjach odtruwająco-wzmacniających. Polska nazwa rodzajowa jest wynikiem przeznaczenia rośliny przez medycynę ludową do leczenia schorzeń śledziony. Także łacińska nazwa rodzajowa ”Chrysosplenium” ma z tym organem wiele wspólnego, jako że greckie chrysos = złoto, a splenos = śledziona. Natomiast nazwa gatunkowa ”alternifolium” to połączenie łacińskich słów alternus = zmiana ifolium = liść. Odnosi się do pewnej zmienności liści.
Śledziennica pomoże oczywiście nie tylko na schorzenia śledziony. Ukoi też infekcje wirusowe, stany zapalne układu moczowego i narządów płciowych. Ma zbawienne działanie na skórę – preparaty ze śledziennicy powinny stosować osoby cierpiące np. na trądzik różowaty – zarówno wewnętrznie, w postaci naparów, jak i zewnętrznie, jako tonik lub maseczkę (w formie papki – ziele roztarte np. z glinką).
Pochodzi z rodziny skalnicowatych, jest rośliną wieloletnią, preferującą cieniste lasy liściaste, mokradła, wilgotne zarośla. Roślina jest żółtozielona, dlatego rzuca się w oczy w okresie wiosennym. Możliwe jest uprawianie śledziennicy w ogrodzie, w miejscu podmokłym i zacienionym. Jest rośliną wczesnowiosenną, kwitnie od marca do maja – a zatem wybieramy się powoli na łowy 🙂
Surowcem leczniczym jest kwitnące ziele, czasem wyjmowane z ziemi wraz z kłączem – szybko opłukiwane i suszone w cieniu lub ogrzanym piekarniku do 50 stopni C. Cenne jest także świeże ziele z którego sporządzany jest sok, macerat, intrakt i nalewka. Świeże ziele śledziennicy roztarte z olejem lnianym i masłem daje papkę cenną w leczeniu suchych wyprysków, atopowego zapalenia skóry, łuszczycy, oparzeń, owrzodzeń, odleżyn i paprzących się ran.
Działanie i wskazania
▪ Preparaty ze śledziennicy od dawna używane były w chorobach śledziony (stąd nazwa rośliny), trzustki i wątroby. Sprawdza się przy uszkodzeniu wątroby, obrzękach śledziony, marskości wątroby, wirusowego zapalenia wątroby, zatruciach oraz nowotworach trzustki i wątroby. Ponadto moczopędnie, żółciopędnie, wzmacniająco (wyciągi z ziela pobudzają układ odpornościowy, szczególnie limfocyty). Surowiec działa estrogennie przez co może być wykorzystany w łysieniu androgennym oraz trądziku. Wyciąg alkoholowy ze śledziennicy według dr Różańskiego hamuje obrzęk i stan zapalny jajników, jąder, macicy i jajowodów, zmniejsza stan zapalny i obrzęk prostaty. Wodne wyciągi z ziela wzmagają diurezę, odkażają układ moczowy. Napar z ziela zmniejsza bóle wątrobowe, poprawia trawienie, a wyciąg alkoholowy i stężony napar zmniejsza powiększone węzły chłonne i przyczynia się do szybszego oczyszczenia układu limfatycznego.
▪ Przetwory z surowca możemy więc stosować w różnego rodzaju infekcjach wirusowych, chorobach nowotworowych (szczególnie wątroby, śledziony, trzustki), dolegliwościach kobiecych, stanach zapalnych i obrzękach narządów płciowych, przeroście gruczołu krokowego, schorzeniach śledziony, trzustki i wątroby, chorobach skórnych na tle zaburzeń hormonalnych i metabolicznych, trądziku młodzieńczym i trądzikach innego rodzaju, niedokrwistości, wiosennych kuracjach oczyszczająco-odtruwających, osłabieniu, rozszerzonych naczynkach krwionośnych.
Poniżej znajdziecie przepisy na napar, nalewkę, macerat i mazidełko ze strony doktora Henryka Różańskiego.
Napar z ziela śledziennicy:
1-2 łyżki suchego rozdrobnionego ziela lub 4 łyżki świeżego zmielonego ziela zalać 1 szklanką wrzącej wody. Po 30 minutach przecedzić. Pić 2 razy dziennie po 1 szklance, przez 1 miesiąc. Powtarzać co kwartał.
Przy stanach zapalanych układu moczowego co 6 godzin 1 szklanka naparu przez 1 tydzień.
Nalewka ze śledziennicy:
1 część suchego lub świeżego rozdrobnionego ziela zalać 5 częściami alkoholu 40-60% lub wina wytrawnego czerwonego. Odstawić na 2 tygodnie, przecedzić.
Nalewkę na wódce zażywać 2 razy dziennie po 5-10 ml.
Nalewkę na winie: po małym kieliszku 1 raz dziennie.
Kuracja nalewkami trwa 1 miesiąc, powtarzać co kwartał.
Macerat śledziennicowy:
1 szklankę zmielonego świeżego ziela zalać 1 szklanką wody zdrojowej lub przegotowanej. Odstawić na 6-8 godzin, przecedzić. Na każdą szklankę uzyskanego maceratu dać 1 szklankę wódki lub rumu, wymieszać, zakręcić w butelkach z ciemnego szkła lub przechowywać w ciemnym miejscu.
Zażywać podobnie jak nalewkę.
Mazidełko: świeże ziele śledziennicy zmielić na papkę. Na każdą łyżkę takiej papki dać 1 łyżeczkę tranu i 1 łyżeczkę oleju lnianego, ucierać. Dodać parę kropel olejku cedrowego lub herbacianego i 1/2 łyżeczki nalewki nagietkowej. Przechowywać w lodówce.
Stosować do okładów na trudno gojące się rany i owrzodzenia, wypryski.